ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DİĞER ADIYLA İZALE-İ ŞUYU DAVASI NEDİR?

Ortaklığın giderilmesi diğer adıyla izale-i şuyu davası, bir mala el birliği mülkiyeti ya da paylı mülkiyet ile ortak olan ortaklardan biri ya da birkaçının, pay üzerindeki ortaklığın bitirilmesini talep ettiği bir dava çeşididir.

Paylı mülkiyetin sona erdirilmesi Medeni Kanun’un 698. maddesinde “Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.

Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir.

Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz.” şeklinde düzenlenmiştir. Hükümden anlaşıldığı üzere, mal üzerinde ortak mülkiyeti devam ettirme zorunluluğu bulunmadıkça, mal üzerinde pay sahibi her ortak, her zaman ortaklığın giderilmesine yönelik dava açabilecektir.

MAL ÜZERİNDEKİ ORTAKLIK NE ŞEKİLDE SONA ERDİRİLEBİLİR?

Medeni Kanun’un 699. maddesinde “Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.

Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.

Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır.” şeklinde olacağını belirtmiştir.

Ortaklığın giderilmesi istenen malın yalnızca aynen bölüşülmesi talep edilmiş ise hakim ancak buna karar verebilecek olup, satışa karar veremeyecektir. Yani taraflar malın satışını talep etmemişler ise, hakim kendiliğinden satışa karar veremeyecektir. Malın aynen taksim ile bölüşülmesi istenmiş ise, yargılama esnasında yapılacak keşif ve alınacak bilirkişi raporunda malın taksiminin mümkün olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır.

Tüm paydaşlar rıza gösterir ise satışın sadece paydaşlar arasında yapılması mümkündür. Ancak tüm tarafların rızası hakim için bağlayıcı bir karar olmayıp, hakim satışın herkese açık şekilde yapılmasına da karar verebilecektir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NEREDE AÇILIR?

Ortaklığın giderilmesi davası basit usulde görülen davalardandır. Yani dava dilekçesi ve cevap dilekçesi verildikten sonra ikinci cevap dilekçelerine ilişkin süreler işlemeyecektir. Bu sebeple, tarafların sunacakları delillerini verecekleri dilekçelerde belirtmeleri önem arz etmektedir. Her ne kadar davayı açan bir kimse var ise de, ortaklığın giderilmesi davası iki taraflı davalardan olup, yargılama esnasında hak ve talepler tüm taraflar için değerlendirilecektir.

Ortaklığın giderilmesi davası, taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır. Bu konu kamu hukukundan kaynaklandığından tarafların haricen yaptıkları yetki sözleşmeleri geçerli değildir. Diğer yandan birden fazla yerdeki taşınmazlar için ortaklığın giderilmesi davası açılmak isteniyor ise, taşınmazlardan birinin bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesinde dava açılması yeterlidir. Yani farklı yargı alanlarında bulunan taşınmazların her biri için ayrı dava açılmasına gerek yoktur.

Hak kaybı yaşanmaması için bir avukattan hukuki hizmet alınmasını öneririz.